Ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για το ΑΠΘ
Η αξιολόγηση των στρατηγικών κατευθύνσεων δεν είναι ζητούμενο μόνο για την επιλογή του προσώπου του Πρύτανη, αλλά κορυφαία προπαρασκευαστική πράξη για το στρατηγικό σχέδιο του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου.
Οι ακαδημαϊκές και προσωπικές αρετές των υποψηφίων μπορούν να είναι συγκρίσιμες, όμως δεν αρκούν για τη Διοίκηση αυτού του μεγάλου οργανισμού.
Πρωτίστως, θα πρέπει να τεθούν υπό κρίση η αντίληψη της κατάστασης, το σχέδιο ανάπτυξης και οι εγγυήσεις για την επιτυχία του.
Τι πρέπει
να γίνει
Περισσότερα
Βασικές παραδοχές
Με το μέγεθος, την ιστορία, το ανθρώπινο δυναμικό και τη γεωγραφική του θέση, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο επιδρά αποφασιστικά στην κοινωνική και οικονομική ζωή της Θεσσαλονίκης, της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και της χώρας ολόκληρης.
Η στασιμότητα ή η πρόοδος, επομένως, του Πανεπιστημίου μας τα επόμενα τέσσερα χρόνια είναι κρίσιμο ακαδημαϊκό αλλά και εθνικό θέμα.
Η χρόνια υποχρηματοδότηση και ο χαμηλότερος του αναγκαίου ρυθμός αναπλήρωσης του διδακτικού προσωπικού που αφυπηρετεί δεν προβλέπεται να αλλάξουν.
Το Αριστοτέλειο μπορεί να στηριχθεί και στις δικές του σημαντικές δυνάμεις, αρκεί να το αποφασίσει.
Για να συνεχίσουμε να εκπληρώνουμε με σύγχρονους ευρωπαϊκούς όρους τη δημόσια αποστολή μας πρέπει να αλλάξουμε και μάλιστα σημαντικά.
Η κρατική στήριξη δεν επαρκεί, θα χρειαστεί να ενεργοποιήσουμε τις δικές μας πηγαιες δυνάμεις.
Με τη σωστή στρατηγική και νέα αντίληψη στη διοίκηση, το Αριστοτέλειο μπορεί και θα γίνει ένα Πανεπιστήμιο του 21ου αιώνα.
Το χρωστάμε στην ιστορία μας και στους φοιτητές μας.
|
|
Περιεχόμενα
αρχεὶο PDF |
Το όραμά μας για το ΑΠΘ
Τα διλήμματα
Ραγδαίες γεωπολιτικές, κοινωνικές, οικονομικές και τεχνολογικές αλλαγές καλούν τα ελληνικά Πανεπιστήμια σε νέες στρατηγικές και υψηλότερα επίπεδα ετοιμότητας, προσαρμογής και εξωστρέφειας.
Ως το μεγαλύτερο Πανεπιστήμιο της χώρας, το Αριστοτέλειο θα χρειαστεί να απαντήσει στα ακόλουθα διλήμματα:
Να ανταποκριθεί ή όχι στις αυξανόμενες απαιτήσεις για νέα εκπαιδευτικά προγράμματα και ενιαίο, πλήρως ψηφιοποιημένο ακαδημαϊκό περιβάλλον που να εκπαιδεύει στις δεξιότητες της τρέχουσας και μελλοντικής οικονομίας;
Αν ξεκινήσει σύντομα, το Αριστοτέλειο μπορεί να συγκαταλεχθεί στους Καταλύτες Αλλαγών (game changers) που θα ωφεληθούν από τις αναδυόμενες τεχνολογίες και τις νέες Ευρωπαϊκές και Εθνικές Στρατηγικές.
Να συνεχίσει να απευθύνεται μόνο στο δημογραφικά συρρικνούμενο σώμα των Ελλήνων φοιτητών ή να ανοίξει τις πύλες του σε νέους ανθρώπους από όλο τον κόσμο που αναζητούν υψηλής ποιότητας εκπαίδευση σε περιβάλλον ασφάλειας και ελευθερίας;
Ένα διεθνές ακαδημαϊκό περιβάλλον στο Αριστοτέλειο, ακόμα και σε μικρή κλίμακα, θα ωφελήσει πρωτίστως τους Έλληνες φοιτητές εκπαιδευτικά και πολιτιστικά, θα ενισχύσει το κύρος των πτυχίων τους και θα συμβάλλει αποφασιστικά στην τοπική και εθνική οικονομία.
Να αξιοποιήσει ή όχι την υπερέχουσα θέση του ως το μεγαλύτερο Πανεπιστήμιο της ΝΑ Ευρώπης, για να καταστήσει την «Πανεπιστημιούπολη» Θεσσαλονίκη σε ελκυστικό διεθνή προορισμό εκπαίδευσης (tertiary education destination), κέντρο καινοτομίας και σύγχρονης επιχειρηματικότητας;
Αν αναλάβει την πρωτοβουλία, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο μπορεί να συνεισφέρει καθοριστικά στις ανάγκες και τις προοπτικές της Ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας ως πυλώνας προόδου.
Τα καίρια και προς άμεση αντιμετώπιση θέματα
Από τα προβλήματα -συσσωρευμένα και καινοφανή- ή τις υστερήσεις του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου επιλέγουμε εδώ όσα πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα και αποτελεσματικά από την επόμενη διοίκηση.
- Κρίσιμη μείωση των υποψηφίων φοιτητών εξαιτίας του δημογραφικού προβλήματος
- Γήρανση του προσωπικού, αδυναμία πλήρους κάλυψης κενών θέσεων από την Πολιτεία -κρίσιμη απομείωση του ανθρώπινου δυναμικού του Πανεπιστημίου
- Ενεργοβόρες, δυσλειτουργικές και γερασμένες κτιριακές υποδομές
- Αναξιοποίητη ακίνητη περιουσία, λιμνάζοντα κονδύλια έρευνας, αναξιοποίητα κονδύλια ΕΣΠΑ και ΧΑΑ
- Στασιμότητα στη διεθνή ακαδημαϊκή αναγνώριση (rankings) – περιορισμένη αξιοποίηση των διεθνών σχέσεων και των Ελλήνων ακαδημαϊκών της Διασποράς
- Μικρή παραγωγή προϊόντων πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας σε σχέση με το μέγεθος και την ποικιλία του ερευνητικού έργου – μηδαμινή επιστροφή αξίας στο Πανεπιστήμιο
- Περιορισμένη συμμετοχή των Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών σε χρηματοδοτούμενα ερευνητικά προγράμματα και σε διεθνή δίκτυα συνεργασίας
- Σημαντικός αριθμός Σχολών και Τμημάτων με χαμηλή απορρόφηση των αποφοίτων τους από την αγορά εργασίας
- Έλλειψη προγραμμάτων επιμόρφωσης παλαιών αποφοίτων σε νέες δεξιότητες και τομείς – ασήμαντη συμμετοχή στην Εθνική Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης
SWOT Ανάλυση
Η επιλογή τους και η SWOT ανάλυση αποτελούν τη βάση για τις στρατηγικές κατευθύνσεις στη συνέχεια.
Ευκαιρίες
- Αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης για Πανεπιστημιακή εκπαίδευση και υψηλής εξειδίκευσης αποφοίτους
- Νέο νομοθετικό πλαίσιο για τα ΑΕΙ που ενισχύει τη διεθνοποίηση και τη σύνδεση με την αγορά εργασίας
- Βελτίωση αστικών υποδομών της πόλης (αεροδρόμιο, λιμάνι, μετρό)
- Βελτίωση της επενδυτικής βαθμίδας της χώρας – επενδυτικό ενδιαφέρον από διεθνείς κυβερνητικούς και μη οργανισμούς – τρέχοντα προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης
- Επιτυχία του πρώτου διεθνοποιημένου Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών Ιατρικής
- Αξιοποίηση του επιστημονικού δυναμικού που έχει φύγει στο εξωτερικό (brain drain) δίνοντας ευκαιρίες για τον επαναπατρισμό του (brain circulation
- Επέτειος 100 χρόνων (μια μοναδική ευκαιρία ανανέωσης της φυσιογνωμίας του Αριστοτελείου – rebranding – αντί μιας ακόμα αυτοαναφορικής τελετουργίας)
Δυνάμεις
- Μεγάλο Πανεπιστήμιο -το μεγαλύτερο στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, 41 Τμήματα, 11 Σχολές, 130 ακαδημαϊκές ειδικότητες, 295 εργαστήρια,+50.000 φοιτητές, +2000 μέλη ΔΕΠ, εκπαιδευτικό, εργαστηριακό και διοικητικό προσωπικό
- Μεγάλο όνομα – μια από τις γνωστότερες και πιο επιδραστικές προσωπικότητες όλων των εποχών (μόνιμα στις πρώτες 20 θέσεις σε κάθε έρευνα στη Δύση και όχι μόνο)
- Υψηλή αναγνωρισιμότητα στον διεθνή ακαδημαϊκό χώρο – μέτρια θέση στις διεθνείς κατατάξεις
- Έδρα σε Μεσογειακή, Ελληνική ιστορική πόλη – μεγάλο αστικό κέντρο με πολυπολιτισμική ταυτότητα, λιμάνι, σημαντικό βιομηχανικό – εμπορικό hub
Αδυναμίες
- Υποστελέχωση σε διδακτικό και σε διοικητικό προσωπικό – υψηλή αναλογία φοιτητών προς μέλη ΔΕΠ
- Υποχρηματοδότηση – αναξιοποίητοι ίδιοι πόροι – μεγάλα ενεργειακά κόστη
- Ανεπαρκείς εγκαταστάσεις και υποδομές και ελλιπής συντήρησή τους
- Χαμηλές επιδόσεις σε σύγχρονα ακαδημαϊκά πεδία: διεπιστημονικότητα, αντιστοιχία προγραμμάτων σπουδών με τις σύγχρονες κοινωνικές και οικονομικές ανάγκες, διεθνής κινητικότητα, διασύνδεση με παραγωγικούς φορείς, κίνητρα αριστείας, δια βίου μάθηση και επαγγελματική κατάρτιση
- Περιορισμένη αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων – ελάχιστος αριθμός τεχνοβλαστών
- Έλλειψη Οργανισμού Ιδρύματος
- Ψηφιακή γραφειοκρατία αντί ουσιαστικής ψηφιοποίησης
- Περιορισμένη προβολή και επικοινωνία εντός και εκτός του Ιδρύματος
Απειλές
- Δημογραφική συρρίκνωση με εμφανή αποτελέσματα στην εισαγωγή φοιτητών στα ΑΕΙ από το 2026 και μετά (το 2020 είχαμε 1,46 εκατ. μαθητές, ενώ το 2035 υπολογίζονται σε 1,03 εκατ. μαθητές)
- Ανταγωνισμός από ξένα/ιδιωτικά Πανεπιστημιακά ιδρύματα στην Ελλάδα.
- Χαμηλός ρυθμός αναπλήρωσης των αφυπηρετούντων Καθηγητών
- Δυσλειτουργίες από φαινόμενα παραβατικότητας και βίας