Εφ’ όλης της ύλης μιλάει στην «Π» ο νέος πρύτανης του Αριστοτελείου Πανεπιστη­μίου Θεσσαλονίκης Κυριάκος Αναστασιάδης. Παρουσιάζει τους τέσσερις βασικούς άξονες πάνω στους οποίους θα προχωρήσει ως πρύτανης: ψηφιοποίηση υπηρεσι­ών, διεθνοποίηση, ενεργειακή και λειτουργική αναβάθμιση υποδομών και θεσμική αναδιάρθρωση. «Χρειαζόμαστε πρωτίστως αλλαγή κουλτούρας, νέα ατζέντα και προτεραιότητες, καθώς και συλλογική πίστη ότι το Πανεπιστήμιο μπορεί να γίνει διεθνώς ανταγωνιστικό, βιώσιμο και πρότυπο δημόσιου ακαδημαϊκού Ιδρύμα­τος», τονίζει χαρακτηριστικά. Ο κ. Αναστασιάδης αναφέρεται και στις πληγές που άφησε στο σώμα του ΑΠΘ η προηγούμενη περίοδος με αφορμή τις εκλογικές διαδικασίες για την ανάδειξη πρυτανικών αρχών: «Υπάρχουν, λοιπόν, πληγές και εκκρεμότητες που πρέπει να επουλωθούν, καθώς και μια ανάγκη για σταθερότητα, ενότητα, κοινό βηματισμό και επαναφορά στην ουσία της ακαδημαϊκής αποστολής μας», σημειώνει. Επίσης, ο πρύτανης αναφέρεται και στην λειτουργία των μη κρατικών ΑΕΙ καθώς και στη συζήτηση για τις αλλαγές στα Συμβούλια Διοίκησης, επισημαίνοντας πως «τα Συμβούλια Διοίκησης πρέπει να επιστρέφουν στον θεσμικό τους ρόλο, δηλαδή στον στρατηγικό σχεδίασμό και την εποπτεία μεγάλων αναπτυξιακών κατευθύν­σεων, και όχι στη διαχείριση της καθημερινότητας ή στις διαδικασίες εκλογής των Πρυτανικών αρχών. Η καθημερινή λειτουργία και η ευθύνη λήψης αποφάσεων πρέ­πει να βρίσκεται στα χέρια των εκλεγμένων Πρυτανικών αρχών, που οφείλουν να λογοδοτούν στην πανεπιστημιακή κοινότητα».

Συνέντευξη στον Βαγγέλη Πλάκα

Βρίσκεστε σχεδόν έναν μήνα στο τι­μόνι του ΑΠΘ. Τι θα αλλάξετε στη λει­τουργία του;

Η ανάληψη της διοίκησης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου σηματοδοτεί την έναρξη μιας πραγματικής επανεκκίνησης. Πρώτο και αποφασιστικό βήμα είναι η εφαρμογή του συνολικού στρατηγικού σχεδίου για το Αριστοτέλειο, όπως αναδείχτηκε με την εκλογή μου και το οποίο θα συμπληρώσει το υπάρχον σχέδιο που είναι σε εξέλιξη. Ωστόσο, για να υπάρξει ουσιαστική αλλαγή, θα πρέπει να τεθούν υπό επανεξέταση η νοοτροπία, η λειτουργική δομή και οι θεσμικές εγγυήσεις που θα επιτρέψουν στο Πανεπιστήμιο να κάνει το ποιοτικό άλμα που απαιτείται.
Αντιλαμβάνομαι πλήρως τους όποιους δισταγμούς που υπάρχουν σε ένα μέρος της ακαδημαϊκής κοινότητας. Είναι αλήθεια ότι οι διαχρονικές ελλείψεις σε πόρους και θεσμική στήριξη έχουν δημιουργήσει ένα αίσθημα ακινησίας. Ωστόσο, τώρα είναι η ώρα να ενισχύσουμε την εμπιστοσύνη στους εαυτούς μας, στις δυνάμεις μας και στις αξίες που εκφράζει το Αριστοτέλειο. Χρειαζόμαστε πρωτίστως αλλαγή κουλτούρας, νέα ατζέντα και προτεραιότητες, καθώς και συλλογική πίστη ότι το Πανεπιστήμιο μπορεί να γίνει διεθνώς ανταγωνιστικό, βιώσιμο και πρότυπο δημόσιου ακαδημαϊκού Ιδρύματος.
Συγκεκριμένα, τέσσερις είναι οι θεμελιώδεις άξονες πάνω στους οποίους προχωράμε. Πρώτος άξονας είναι η ψηφιοποίηση όλων των λειτουργιών του Ιδρύματος, από την εκπαιδευτική διαδικασία έως τις διοικητικές υπηρεσίες. Ψηφιακά εργαλεία, σύγχρονες υποδομές και εφαρμογές, καθώς και ψηφιακές εξετάσεις εντάσσονται στο όραμά μας για ένα «smart campus».
Η διεθνοποίηση, μέσω της δημιουργίας διεθνών προπτυχιακών και μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών, της ενεργητικής συμμετοχής σε διεθνείς συνεργασίες και της προσέλκυσης καλών φοιτητριών και φοιτητών από όλα τα μέρη του κόσμου, αποτελεί έναν ακόμα άξονα του σχεδιασμού μας. Στόχος μας είναι το Αριστοτέλειο να καταστεί πραγματικός κόμβος διεθνούς γνώσης, έρευνας και ακτινοβολίας, με παρουσία και ουσιαστική εμβέλεια που θα ξεπερνά τα εθνικά σύνορα.
Η ενεργειακή και λειτουργική αναβάθμιση των υποδομών είναι ένας ακόμα άξονας του σχεδιασμού μας. Το «πράσινο Πανεπιστήμιο» δεν είναι σύνθημα, είναι σχέδιο: ανακαίνιση και αναδιοργάνωση των κτιρίων, ενεργειακή αυτονομία, υποδομές προσβάσιμες σε όλους, αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του Ιδρύματος και συνολική βελτίωση του φυσικού περιβάλλοντος της πανεπιστημιούπολης.
Θεμελιώδης άξονας του στρατηγικού μας σχεδιασμού αποτελεί η θεσμική αναδιάρθρωση: η κατάρτιση σύγχρονου οργανογράμματος και νέου εσωτερικού κανονισμού θα επιτρέψει πιο ευέλικτη, αποτελεσματική και αξιοκρατική διοίκηση, ικανή να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες προκλήσεις.
Παράλληλα, αλλάζουμε την εικόνα του Αριστοτελείου: επανασχεδιάζουμε τη δημόσια παρουσία του Ιδρύματος, την ψηφιακή, την οπτική, την επικοινωνιακή. Το νέο branding δεν είναι μόνο ζήτημα αισθητικής, αλλά και απαραίτητο εργαλείο σύνδεσης με την κοινωνία και τους πολίτες.
Τέλος, ενισχύουμε τη διασύνδεση του Αριστοτελείου με την κοινωνία και την οικονομία: αξιοποιούμε την έρευνα και τα αποτελέσματά της, συνεργαζόμαστε με κοινωνικούς και παραγωγικούς φορείς, αφουγκραζόμαστε τις ανάγκες της αγοράς εργασίας και ενισχύουμε τη συνεχιζόμενη εκπαίδευση, δίνοντας έμφαση και στην κοινωνική διάσταση της πανεπιστημιακής γνώσης

–Ποιοι είναι οι στόχοι σας, πώς θέλε­τε να δείτε το Πανεπιστήμιο μετά τη θητεία σας;

Το όραμά μου για το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο είναι σαφές και φιλόδοξο: ένα βιώσιμο, διεθνές, πρότυπο σύγχρονου δημόσιου Πανεπιστημίου, πιλότος και πυλώνας εκπαίδευσης, έρευνας και πολιτισμού. Επιθυμώ, στο τέλος της θητείας μου, το Αριστοτέλειο να έχει κάνει ουσιαστικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση, όχι μόνο ως προς την εικόνα του, αλλά κυρίως ως προς τον τρόπο που λειτουργεί και που εμπνέει την ακαδημαϊκή του κοινότητα και την κοινωνία.
Θέλω ένα Αριστοτέλειο που να λειτουργεί υπέρ της αριστείας, με διαφάνεια, ταχύτητα και αποδοτικότητα, έχοντας ολοκληρώσει τη μετάβασή του στον ψηφιακό κόσμο, φιλικό στην φοιτήτρια και στον φοιτητή, στην Καθηγήτρια και στον Καθηγητή, στην εργαζόμενη και στον εργαζόμενο, στον πολίτη.
Θέλω ένα Πανεπιστήμιο εξωστρεφές, ανοικτό στον κόσμο, ικανό να προσελκύσει καλές φοιτήτριες και καλούς φοιτητές, σημαντικούς ακαδημαϊκούς και ερευνητές από κάθε γωνιά του πλανήτη, μέσα από ποιοτικά διεθνή προγράμματα σπουδών και ουσιαστικές διεθνείς συνεργασίες. Ένα Πανεπιστήμιο με στοχευμένες συμφωνίες, σύγχρονη ακαδημαϊκή κουλτούρα και εξωστρεφή στρατηγική. Ένα Αριστοτέλειο που ανακυκλώνει τη γνώση και το ταλέντο, χτίζοντας γέφυρες με τους Έλληνες επιστήμονες του εξωτερικού.
Θέλω ένα Αριστοτέλειο πράσινο, προσβάσιμο και λειτουργικά αναβαθμισμένο, που να αποτελεί πρότυπο βιωσιμότητας όχι μόνο για την πανεπιστημιακή κοινότητα, αλλά και για την ίδια την πόλη της Θεσσαλονίκης.
Θέλω, τέλος, ένα Πανεπιστήμιο που εμπνέει ενθουσιασμό, εμπιστοσύνη, συμμετοχή και ενότητα, με ισχυρούς θεσμούς, σύγχρονους κανονισμούς και κουλτούρα συνεργασίας. Ένα ΑΠΘ που δεν θα φοβάται τις αλλαγές αλλά θα τις επιδιώκει, προσηλωμένο στην ποιότητα της γνώσης, την ελευθερία της έκφρασης, την καινοτομία και την κοινωνική προσφορά.
Αν στο τέλος της θητείας μου η πανεπιστημιακή κοινότητα νιώθει ότι προχωρήσαμε μαζί, με σχέδιο, συνέπεια και τόλμη, τότε θα μπορώ να πω ότι πετύχαμε.

Έχουν μείνει “πληγές” στο σώμα του ΑΠΘ μετά τα όσα συνέβησαν το τελευταίο διάστημα με αφορμή τις πρυτανικές εκλογές;

Είναι αλήθεια ότι τα τελευταία δύο χρόνια το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο πέρασε μια περίοδο με διαδοχικές αλλαγές και πέντε διαφορετικούς Πρυτάνεις στη διοίκηση του Ιδρύματος. Αυτό δε θα μπορούσε να μην έχει επηρεάσει την εύρυθμη λειτουργία ενός τόσο μεγάλου και πολυσύνθετου οργανισμού όπως είναι το Αριστοτέλειο.
Υπάρχουν, λοιπόν, πληγές και εκκρεμότητες που πρέπει να επουλωθούν, καθώς και μια ανάγκη για σταθερότητα, ενότητα, κοινό βηματισμό και επαναφορά στην ουσία της ακαδημαϊκής αποστολής μας. Η περίοδος που προηγήθηκε ανέδειξε διλήμματα και αβεβαιότητες. Όμως, μέσα από αυτήν τη δοκιμασία, γίνεται ακόμη πιο σαφές πως δεν υπάρχουν περιθώρια για εφησυχασμό ή για εσωστρέφεια.
Η νέα διοίκηση του Αριστοτελείου έχει πλήρη επίγνωση της ευθύνης που αναλαμβάνει. Εργαζόμαστε με στόχο τη θεσμική σταθερότητα και τη συλλογική προσπάθεια για την αναβάθμιση του Πανεπιστημίου. Το Αριστοτέλειο ανήκει στις φοιτήτριες και στους φοιτητές του, στους ακαδημαϊκούς του, στο διοικητικό και τεχνικό προσωπικό του, στην πόλη και στην κοινωνία. Θα επενδύσουμε σ’ αυτό το ανθρώπινο δυναμικό στοχεύοντας στην ανάληψη πρωτοβουλιών από μέρους του, στη συλλογική προσπάθεια και στους κοινούς στόχους, όπως ανέφερα.

Τη Δευτέρα συμμετείχατε σε μια σύ­σκεψη υπό το ΥΜΑΘ για τη διασύν­δεση του Πανεπιστημίου με φορείς. Ποιος είναι ο ρόλος του ΑΠΘ στην επιχειρηματικότητα, την ανάπτυξη της πόλης και την κοινωνία;

Το Αριστοτέλειο δεν είναι απλώς ένα ακαδημαϊκό Ίδρυμα. Είναι ένας ισχυρός αναπτυξιακός πυλώνας για τη Θεσσαλονίκη, τη Βόρεια Ελλάδα και ολόκληρη τη χώρα. Η συμβολή του στην επιχειρηματικότητα, την τοπική ανάπτυξη και την κοινωνία είναι πολυδιάστατη.
Στον τομέα της επιχειρηματικότητας, το Αριστοτέλειο επενδύει στην ενίσχυση της καινοτομίας και της μεταφοράς τεχνογνωσίας. Στρατηγική μας προτεραιότητα είναι η ενεργή διασύνδεση με τους παραγωγικούς φορείς, τις επιχειρήσεις και τα Επιμελητήρια. Στο επίπεδο της τοπικής ανάπτυξης, το Αριστοτέλειο αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους εργοδότες και οικονομικούς φορείς της Θεσσαλονίκης.
Τέλος, ως δημόσιο Πανεπιστήμιο με κοινωνική αποστολή, το Αριστοτέλειο στηρίζει δράσεις που αφορούν την κοινωνική συνοχή, την ισότητα, την προσβασιμότητα, τον πολιτισμό και τη δημοκρατία. Είμαστε παρόντες σε ζητήματα που απασχολούν την κοινωνία: από την καταπολέμηση της βίας και του ρατσισμού μέχρι την ενίσχυση της έμφυλης ισότητας, την ψυχική υγεία, την εκπαίδευση ενηλίκων και την υποστήριξη ευάλωτων ομάδων.
Το Αριστοτέλειο δεν πρέπει να είναι απομονωμένο. Οφείλει να είναι ανοιχτό, ενεργό και δεσμευμένο να υπηρετεί όχι μόνο τη γνώση, αλλά και την κοινωνική πρόοδο και ευημερία. Θέλουμε ένα Πανεπιστήμιο που να «παράγει ζωή», μέσα και έξω από τα αμφιθέατρα, και πολιτισμό. Και γι’ αυτό εργαζόμαστε καθημερινά.

Τι σημαίνει το ΑΠΘ για τη Θεσσαλο­νίκη;

Το Αριστοτέλειο δεν είναι απλώς ένα μεγάλο δημόσιο Πανεπιστήμιο. Είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ταυτότητας της πόλης. Από την έναρξη λειτουργίας του το 1926, η πορεία του είναι παράλληλη και αλληλένδετη με την πορεία της Θεσσαλονίκης. Είναι ένας ζωντανός οργανισμός που εξελίσσεται μέσα στον κοινωνικό και πολιτισμικό ιστό της πόλης, διαμορφώνοντας και διαμορφούμενος από αυτόν.
Η κεντρική πανεπιστημιούπολη βρίσκεται κυριολεκτικά στην καρδιά της Θεσσαλονίκης. Καθημερινά, δεκάδες χιλιάδες φοιτήτριες και φοιτητές, ακαδημαϊκοί, ερευνητές και εργαζόμενοι ζουν και διασχίζουν την πόλη, συμβάλλοντας στην οικονομική της δραστηριότητα, τον πολιτισμό και την κοινωνική της δυναμική. Το Αριστοτέλειο είναι χώρος γνώσης, δημιουργίας και εξωστρέφειας. Είναι ένας φορέας πρωτοπορίας που επηρεάζει άμεσα την τοπική ανάπτυξη μέσα από την έρευνα, την καινοτομία, την κοινωνική του δράση και τη συμβολή του στην καθημερινή οικονομική δραστηριότητα της πόλης.
Επιδίωξή μας είναι το Πανεπιστήμιο να είναι ανοιχτό στην κοινωνία με εκδηλώσεις, συνεργασίες με τοπικούς φορείς και ενεργό ρόλο στον δημόσιο διάλογο. Η αισθητική του περιβάλλοντος χώρου, η προσβασιμότητα, η ασφάλεια και η λειτουργικότητα των εγκαταστάσεων του Αριστοτελείου επηρεάζουν την εικόνα, όχι μόνο του Ιδρύματος, αλλά και ολόκληρης της Θεσσαλονίκης. Γι’ αυτό και αποτελεί βασική προτεραιότητα για εμάς μια νέα εικόνα τους.
Το Αριστοτέλειο δίνει στην πόλη έναν διεθνή χαρακτήρα και η πόλη, με τη σειρά της, προσφέρει στο Πανεπιστήμιο τον πλούτο και τη δυναμική της. Αυτή η σχέση είναι μια συνεχής ώσμωση, που ενισχύει και τα δύο μέρη και θα πολλαπλασιαστεί με την πλήρη εφαρμογή του στρατηγικού μας σχεδιασμού.

-Από το Σεπτέμβριο ξεκινούν και τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια. Είστε υπέρ της λειτουργίας τους, θα επηρεαστεί το δημόσιο Πανεπιστήμιο;

Είμαι υπέρ του δημόσιου Πανεπιστημίου. Θεωρώ όμως ότι η λειτουργία μη κρατικών Πανεπιστημίων, υπό την προϋπόθεση ότι θα λειτουργούν με αυστηρό θεσμικό πλαίσιο, ισότιμη αξιολόγηση, διαφάνεια και πραγματικά ακαδημαϊκά κριτήρια, δε συμβάλει στην αντιπαράθεση, αλλά στη συνολική αναβάθμιση του ακαδημαϊκού τοπίου της χώρας.
Η είσοδος ιδιωτικών Πανεπιστημίων δεν αποτελεί απειλή για το δημόσιο Πανεπιστήμιο, αλλά πρόκληση για να ενισχύσουμε ακόμη περισσότερο την ποιότητά του. Εφόσον το δημόσιο Πανεπιστήμιο συνεχίσει να προσφέρει υψηλού επιπέδου σπουδές, καινοτομία, διεθνή εξωστρέφεια και κοινωνική αποστολή, όχι μόνο δεν θα πληγεί, αλλά θα ενισχυθεί.
Το Αριστοτέλειο έχει τις προϋποθέσεις, το ανθρώπινο δυναμικό, την παράδοση και τη γνώση για να παραμείνει στην κορυφή. Στόχος μας είναι να αναδείξουμε τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της δημόσιας Ανώτατης εκπαίδευσης, αποδεικνύοντας στην πράξη ότι το δημόσιο Πανεπιστήμιο μπορεί να είναι και σοβαρά ανταγωνιστικό και ιδιαίτερα ποιοτικό.

-Στο προηγούμενο φύλλο της η εφη­μερίδα “Πολιτική” αποκάλυψε τα σχέδια του Υπουργείου για αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας των Συμβου­λίων Διοίκησης και εκλογής Πρυτανικών Αρχών. Χρειάζονται αλλαγές και προς ποια κατεύθυνση;

Η διοικητική αστάθεια που βίωσε το Αριστοτέλειο αλλά και τα προβλήματα που αναδείχθηκαν στη λειτουργία των Συμβουλίων Διοίκησης, ιδιαίτερα όσον αφορά στη συγκρότησή τους και τη διαδικασία εκλογής των Πρυτανικών αρχών, δείχνουν ότι απαιτείται ένας γενναίος επανασχεδιασμός του πλαισίου.
Τα Συμβούλια Διοίκησης πρέπει να επιστρέφουν στον θεσμικό τους ρόλο, δηλαδή στον στρατηγικό σχεδιασμό και την εποπτεία μεγάλων αναπτυξιακών κατευθύνσεων, και όχι στη διαχείριση της καθημερινότητας ή στις διαδικασίες εκλογής των Πρυτανικών αρχών. Η καθημερινή λειτουργία και η ευθύνη λήψης αποφάσεων πρέπει να βρίσκεται στα χέρια των εκλεγμένων Πρυτανικών αρχών, που οφείλουν να λογοδοτούν στην πανεπιστημιακή κοινότητα.
Από τη δική μας πλευρά, ως διοίκηση του Αριστοτελείου, στηρίζουμε κάθε πρωτοβουλία που ενισχύει τη θεσμική σταθερότητα, τη διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα στη λειτουργία των Πανεπιστημίων. Είμαστε έτοιμοι να συμβάλουμε με προτάσεις και εμπειρία στον επερχόμενο δημόσιο διάλογο, με στόχο ένα λειτουργικό, αξιόπιστο και δημοκρατικό σύστημα διοίκησης στην Ανώτατη εκπαίδευση.

Ο αρμόδιος για την Ανώτατη Εκπαί­δευση Υφυπουργός Παιδείας πέρασε από τη θέση που είστε εσείς σήμερα. Τι θα του ζητούσατε;

Θεωρώ ιδιαίτερα ευνοϊκή τη συγκυρία ότι ο Υφυπουργός Παιδείας για την Ανώτατη Εκπαίδευση είναι ένας άνθρωπος που έχει θητεύσει στη θέση του Πρύτανη του Αριστοτελείου. Δεδομένα γνωρίζει άριστα, εκ των έσω, τις δυσκολίες, τα θεσμικά εμπόδια, αλλά και τις πραγματικές δυνατότητες των ελληνικών Πανεπιστημίων και ιδιαίτερα του μεγαλύτερου Πανεπιστημίου της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Αυτό που θα του ζητούσα, πάνω απ’ όλα, είναι να σταθεί αρωγός στηρίζοντας ουσιαστικά και με ευελιξία το δημόσιο Πανεπιστήμιο, καθώς και τις στρατηγικές επιλογές που έχει πλέον κάνει το Αριστοτέλειο. Άλλωστε, είμαι βέβαιος ότι θα το κάνει.
Η εμπειρία του αποτελεί κεφάλαιο για το Υπουργείο Παιδείας. Και η δική μας διάθεση είναι να συνεργαστούμε θεσμικά, παραγωγικά και με προσανατολισμό στο μέλλον, για το καλό του Αριστοτελείου και συνολικά της Ανώτατης εκπαίδευσης στη χώρα..

Πηγή: Εφημερίδα «Πολιτική»