Ψηφιοποίηση, διεθνείς σπουδές, υποδομές, οι προτεραιότητες του νέου Πρύτανη ΑΠΘ, Κ. Αναστασιάδη (ΑΠΕ-ΜΠΕ)

Συνέντευξη στη Σμαρώ Αβραμίδου

Αδιάβλητες εξετάσεις των φοιτητών με tablets, διδασκαλία σε περιβάλλοντα εικονικής πραγματικότητας, όπου ο φοιτητής επικοινωνεί με τον διδάσκοντα και διαδρά με το ψηφιακό περιεχόμενο που του παρουσιάζεται πανοραμικά στους τοίχους της αίθουσας, προσέλκυση επιστημόνων από το εξωτερικό και επενδύσεις στην ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση της πανεπιστημιούπολης είναι οι προτεραιότητες του νέου πρύτανη του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, καθηγητή Ιατρικής Κυριάκου Αναστασιάδη, ο οποίος εξελέγη στις 11 Ιουνίου από το Συμβούλιο Διοίκησης του Ιδρύματος.

«Πρέπει επιτέλους να μπούμε στον αιώνα που βρίσκονται ήδη οι φοιτητές μας», τονίζει ο κ. Αναστασιάδης, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Αθηναϊκό- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, μιλώντας για τις προτεραιότητές του, που αναπτύσσονται στο τρίπτυχο «Ψηφιοποίηση, Διεθνείς σπουδές, Αναβάθμιση υποδομών», καθώς, όπως παρατηρεί «κανείς δε θέλει ένα αργοκίνητο, γραφειοκρατικό, ελάχιστα βιώσιμο δημόσιο οργανισμό, που αντί να αποδίδει σε ερευνητικά και εκπαιδευτικά αποτελέσματα που χρειάζεται η κοινωνία, λειτουργεί ως χώρος μακροχρόνιας στάθμευσης μετριοτήτων».
Σχετικά με τη διεθνοποίηση του ΑΠΘ επισημαίνει πως «δεν αρκεί να φιλοξενούμε συνέδρια ή να ιδρύουμε μεταπτυχιακά με ελάχιστο παγκόσμιο ενδιαφέρον, αλλά πρέπει επιτέλους να προσελκύουμε καλά μυαλά από το εξωτερικό και για να μάθουν και για να διδάξουν την επιστήμη τους», ενώ για τη σύνδεση της έρευνας με την αγορά και την παραγωγή πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας σημειώνει ότι «μέχρι σήμερα ο επιμερισμός των διαθέσιμων χρηματοδοτήσεων γίνεται με κριτήριο την ισομοιρία και τις καλές διαπροσωπικές σχέσεις», υπογραμμίζοντας ότι «είναι καιρός να προτάξουμε τη χρησιμότητα των ερευνητικών προγραμμάτων και το ασφαλέστερο κριτήριο γι’ αυτό είναι η δηλωμένη πρόθεση των παραγόντων της αγοράς να τα αξιοποιήσουν».
Με αφορμή άλλωστε την επικείμενη έναρξη λειτουργίας των παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων στη χώρα (ΝΠΠΕ) ο πρύτανης του ΑΠΘ τονίζει ότι «τα ξένα Πανεπιστήμια φοβίζουν μόνον όσους δεν έχουν όρεξη να εργαστούν για το μέλλον τους, γιατί συνήθισαν να ζουν πλουσιοπάροχα από τους φόρους των υπολοίπων και τον υπερδανεισμό της χώρας».

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του Πρύτανη του ΑΠΘ, Κυριάκου Αναστασιάδη, στη Σμαρώ Αβραμίδου για το ΑΠΕ-ΜΠΕ:

Ερώτηση: Μετά από δύο χρόνια εκλογικής «περιπέτειας» θεωρείτε ότι το Συμβούλιο Διοίκησης του ΑΠΘ βγήκε θεσμικά ενισχυμένο και έτοιμο να λειτουργήσει συνθετικά προς τον στόχο που έχετε θέσει για μία «επανεκκίνηση» βιωσιμότητας και ανάπτυξης του Πανεπιστημίου;

Απάντηση: Αυτό θα το δούμε! Τώρα έχουν σημασία τα πρόσωπα, οι αποφάσεις και οι πράξεις μας. Οι θεσμοί υπάρχουν για να διευκολύνουν όσους θέλουν και μπορούν να γίνουν χρήσιμοι και για να αποθαρρύνουν όσους εξυπηρετούν ατομικά συμφέροντα σε βάρος των συλλογικών. Αν ήταν σε κάτι χρήσιμη αυτή η «περιπέτεια» -όπως την αναφέρετε-, ήταν γιατί μας έδωσε την ευκαιρία να ξανασκεφτούμε τις ανάγκες και τον προσανατολισμό του Αριστοτελείου -για μένα, αυτή η ευκαιρία έδωσε ένα μάλλον ενδιαφέρον και χρήσιμο βιβλίο*, για άλλα μέλη του Συμβουλίου ήταν μια χειροπιαστή εμπειρία του τι είναι και τι δεν είναι σημαντικό να αποφασίζεται σε επίπεδο κορυφής. Είμαστε πλέον πιο ώριμοι και έτοιμοι να αναπληρώσουμε το χαμένο χρόνο. * Κυριάκος Αναστασιάδης: Εθνικό, το Χρήσιμο. Τομές στα συστήματα Εκπαίδευσης και Υγείας

Ερ.: Στο στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης του ΑΠΘ που τα μέλη του Συμβουλίου Διοίκησης σας εμπιστεύτηκαν να υλοποιήσετε, κάνετε λόγο για την ανάγκη αναστοχασμού και τολμηρών αποφάσεων. Ποιες θα είναι οι πρώτες, οι οποίες και θα σηματοδοτήσουν αυτή τη νέα πορεία;

Απ.: Τι χρειάζονται πρώτα από όλα οι φοιτητές και οι φοιτήτριες ενός Πανεπιστημίου; Καλές σπουδές και ισχυρά πτυχία. Τι κυρίως περιμένει η πόλη, η χώρα ολόκληρη, από ένα Πανεπιστήμιο; Άξιους, χρήσιμους απόφοιτους, πολλαπλασιαστές της παραγωγικής, αναπτυξιακής της προσπάθειας. Και τι δε θέλει κανείς αλλά μέχρι σήμερα το ανεχόμαστε; Ένα αργοκίνητο, γραφειοκρατικό, ελάχιστα βιώσιμο δημόσιο οργανισμό, που αντί να αποδίδει σε ερευνητικά και εκπαιδευτικά αποτελέσματα που χρειάζεται η κοινωνία, λειτουργεί ως χώρος μακροχρόνιας στάθμευσης μετριοτήτων. Και ποιες είναι, επομένως, οι προτεραιότητες για ένα σύγχρονο, δημόσιο Πανεπιστήμιο που θέλει να διαπρέπει στα καθήκοντα του; Ψηφιοποίηση, Διεθνείς σπουδές, Αναβάθμιση υποδομών.
Ψηφιοποίηση, γιατί από τις ταχύρρυθμες και διασυνδεδεμένες διοικητικές λειτουργίες μέχρι τις αδιάβλητες εξετάσεις με tablets, πρέπει επιτέλους να μπούμε στον αιώνα που βρίσκονται ήδη οι φοιτητές μας. Διεθνείς σπουδές, γιατί δεν αρκεί να φιλοξενούμε συνέδρια ή να ιδρύουμε μεταπτυχιακά με ελάχιστο παγκόσμιο ενδιαφέρον, αλλά πρέπει επιτέλους να προσελκύουμε καλά μυαλά από το εξωτερικό και για να μάθουν και για να διδάξουν την επιστήμη τους. Αναβάθμιση, ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική, της πανεπιστημιούπολης, γιατί διδάσκοντες και διδασκόμενοι δεν έρχονται εδώ για να υποφέρουν την αδιαφορία και το κακό γούστο ορισμένων αλλά για να μελετήσουν, να διανοηθούν και να δημιουργήσουν.

Ερ.: Πώς θα ενισχύσετε τη σύνδεση της έρευνας με την αγορά και την παραγωγή πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας, ένα πεδίο όπου εντοπίζονται σαφείς αδυναμίες, όπως αναδεικνύονται και από τη SWOT ανάλυση του στρατηγικού σχεδίου, που έχετε παρουσιάσει;

Απ.: Προαγωγή της καινοτομίας, διάδραση με την αγορά και αξιοποίηση ερευνητικών κονδυλίων για προγράμματα που υλοποιούν αυτά ακριβώς που μας λείπουν: συνέργειες με τις πιο δραστήριες δυνάμεις τις αγοράς, ελληνικής και διεθνούς, ενθάρρυνση της εφαρμοσμένης έρευνας και συνεχής επαφή με τις παγκόσμιες εξελίξεις σε όλους τους τομείς -από τις ανθρωπιστικές επιστήμες και την ιατρική μέχρι την αγροδιατροφή και τη μηχανική. Μέχρι σήμερα ο επιμερισμός των διαθέσιμων χρηματοδοτήσεων γίνεται με κριτήριο την ισομοιρία και τις καλές διαπροσωπικές σχέσεις. Είναι καιρός να προτάξουμε τη χρησιμότητα των ερευνητικών προγραμμάτων και το ασφαλέστερο κριτήριο γι’ αυτό είναι η δηλωμένη πρόθεση των παραγόντων της αγοράς να τα αξιοποιήσουν. Αυτή είναι άλλωστε και η σύγχρονη τάση στην Ευρώπη, που έχει ήδη καταλάβει γιατί υστέρησε και από τι κινδυνεύει.

Ερ.: Πώς σχεδιάζετε να αξιοποιήσετε την ακίνητη περιουσία του Πανεπιστημίου;

Απ.: Καταρχήν βάζοντας την να δουλέψει! Το λέω απλά και κατανοητά: όταν πρέπει και μπορώ να φέρω νέους εκπαιδευτικούς και ερευνητές χρειάζομαι κτίρια, χρειάζομαι χώρους για γραφεία, εργαστήρια και αποθήκες -το Αριστοτέλειο έχει πολλούς ανεκμετάλλευτους χώρους, εντός και εκτός του campus. Έπειτα αξιοποιώντας την εγγυητική της αξία για την αναβάθμιση της συνολικής δομής και λειτουργίας του Αριστοτελείου. Τέλος, με τη δημιουργία υποδομών που θα παρέχουν υπηρεσίες προς την κοινωνία, τους πολίτες, την αγορά εργασίας.

Ερ.: Πώς σκοπεύετε να αντιμετωπίσετε την «ψηφιακή γραφειοκρατία» και τι ρόλο θα παίξουν οι «τεχνολογίες εμβύθισης» (immersive technologies) στην προετοιμασία του ΑΠΘ για τη «Metaverse» εποχή της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης;

Απ.: Είναι εντυπωσιακό πως έχουμε πλέον αφήσει πίσω μας αυτό που λέγεται «ψηφιακή εποχή». Θα τολμούσα να πω πως είμαστε πλέον στην εποχή της ψηφιακής εμβύθισης που αποτελούν το επόμενο επίπεδο στην εκπαιδευτική διαδικασία. Οι ψηφιακές υπηρεσίες έχουν μπει τόσο βαθιά στην ζωή μας ώστε πλέον δεν τις αναγνωρίζουμε. Αυτή η «συμπλοκή» της τεχνολογίας στη ζωή μας φέρνει νέες προκλήσεις και προφανώς νέες ευκαιρίες. Σε αυτό το πλαίσιο θα υπάρξουν στο Αριστοτέλειο δράσεις, όπως περιβάλλοντα εικονικής πραγματικότητας -σαν αυτό που έχει σχεδιαστεί και υλοποιηθεί μέσω διεπιστημονικής συνεργασίας του τμήματος Ιατρικής και της Πολυτεχνικής Σχολής- και οι «κύβοι εμβύθισης», δηλαδή αίθουσες στις οποίες με διάφορα σύστημα προβάλλεται ψηφιακό περιεχόμενο στους τοίχους του πανοραμικά, με αποτέλεσμα ο φοιτητής, ο διδάσκων, ή ο όποιος χρήστης που βρίσκεται μέσα σ’ αυτό τον χώρο να είναι κυριολεκτικά «εμβυθισμένος» στην εμπειρία παρουσίασης όπως σε ένα πλανητάριο. Αντίστοιχες είναι οι συσκευές εικονικής πραγματικότητας με τις οποίες δίνεται η δυνατότητα να δει ο φοιτητής ελεύθερα γύρω του, επικοινωνώντας με τον διδάσκοντα και σε κάποιες περιπτώσεις να διαδρά με το ψηφιακό περιεχόμενο που του παρουσιάζεται. Θεωρώ ότι η πρωτοπόρος χρήση τέτοιου είδους βιωματικών τεχνολογιών αποτελούν τη βέλτιστη προετοιμασία και την απόκτηση σημαντικών εμπειριών για την «Metaverse» εποχή στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση και έρευνα.

Ερ.: Η ίδρυση του πρώτου ξενόγλωσσου προγράμματος προπτυχιακών σπουδών Ιατρικής στην Ελλάδα αποτέλεσε ορόσημο για το ΑΠΘ, ενώ το Τμήμα Νομικής ακολουθεί προσεχώς. Παράλληλα στις συνολικά 63 προτάσεις για χρηματοδότηση κοινών μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών με διακεκριμένα ξένα πανεπιστήμια, που εγκρίθηκαν κατόπιν αξιολόγησης της ΕΘΑΑΕ περιλαμβάνονται 12 του ΑΠΘ, ανάμεσα τους η πρόταση με την υψηλότερη βαθμολογία καθώς και η πρόταση συνεργασίας με το Harvard. Στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής επιλογής εξωστρέφειας και διεθνοποίησης, θεωρείτε ότι η λειτουργία των ΝΠΠΕ, στο πεδίο ενός υγιούς ανταγωνισμού, μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά στην εθνική προσπάθεια να καταστεί η χώρα μας διεθνές κέντρο εκπαίδευσης και η Θεσσαλονίκη περιφερειακός κόμβος στη ΝΑ Ευρώπη;

Απ.: Ακριβώς! Επιμένω για χρόνια ότι η εκπαίδευση στην Ελλάδα, στην κοιτίδα του δυτικού πολιτισμού, σε μια ευρωπαϊκή, ασφαλή και ευχάριστη χώρα θα έπρεπε να είναι παράγοντας ισχύος στις διεθνείς σχέσεις τις χώρας, μοχλός οικονομικής ανάπτυξης και πηγή ποιοτικού ανθρώπινου δυναμικού από κάθε γωνιά του πλανήτη. Η Θεσσαλονίκη είναι ήδη ένα μεγάλο ακαδημαϊκό κέντρο -ένας στους δέκα κατοίκους της συνδέεται με τα Πανεπιστήμια και τις σχολές της. Το Αριστοτέλειο είναι το μεγαλύτερο Πανεπιστήμιο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, το ΕΚΕΤΑ είναι δίπλα του, το νέο -τέταρτης γενιάς- πάρκο Επιστήμης και Τεχνολογίας οικοδομείται δίπλα στο Διεθνές της Αεροδρόμιο …οι δημιουργικές δυνάμεις που συγκεντρώνονται εδώ είναι διεθνώς υπολογίσιμες. Τα ξένα Πανεπιστήμια φοβίζουν μόνον όσους δεν έχουν όρεξη να εργαστούν για το μέλλον τους, γιατί συνήθισαν να ζουν πλουσιοπάροχα από τους φόρους των υπολοίπων και τον υπερδανεισμό της χώρας!

Ερ.: Η συζήτηση τη δημιουργία Ευρωπαϊκού Χώρου Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, με στόχο ένα πιο συγκρίσιμο, συμβατό και συνεκτικό σύστημα ακαδημαϊκών τίτλων, επανέρχεται τακτικά στο προσκήνιο, από τη Διακήρυξη της Μπολόνια το 1999 έως σήμερα. Πιστεύετε ότι τα ελληνικά ΑΕΙ οφείλουν να αναλάβουν ενεργή πρωτοβουλία, στην κατεύθυνση τουλάχιστον της διερεύνησης των δυνατοτήτων και της σκοπιμότητας όποιων αλλαγών στα προγράμματα σπουδών;

Απ.: Το ίδιο τακτικά επανέρχονται και οι εξαγγελίες κάθε Πρυτανικής αρχής για «εξωστρέφεια» και «σύνδεση με την αγορά εργασίας»! Θα μπορούσα κι εγώ να προσθέσω σε αυτήν την ακατάσχετη φλυαρία ωραίες εκφράσεις όπως οι ανοιχτοί δίαυλοι επικοινωνίας με την αγορά, ο εκσυγχρονισμός των προγραμμάτων σπουδών και τόσες άλλες. Προτιμώ να μείνω σε όσα σας απάντησα στις προηγούμενες εύστοχες ερωτήσεις και να τα ξανασυζητήσουμε σε τέσσερα χρόνια.

Ερ.: Την Πέμπτη 12 Ιουνίου πραγματοποιήθηκε η επετειακή εκδήλωση για τα 100 χρόνια του ΑΠΘ. Την ίδια μέρα δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως η διαπιστωτική πράξη εκλογής σας ως Πρύτανη του Αριστοτελείου. Πώς βιώσατε προσωπικά το ξεκίνημα της νέας σας πορείας σε μια τόσο ξεχωριστή και ιστορική στιγμή για το Πανεπιστήμιο;

Απ.: Με ανακούφιση για την επικράτηση συναινετικού κλίματος στη διοίκηση, με τη θερμή υποστήριξη εκλεκτών συνεργατών και φίλων και με ενισχυμένο το πείσμα να κάνουμε το Αριστοτέλειο ένα πραγματικά σύγχρονο, διεθνές, δημόσιο Πανεπιστήμιο, αντάξιο των προσδοκιών των φοιτητριών και των φοιτητών του.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ